09 września 2013

Wzory na budowę dzielników

Kolejny algorytm faktoryzacji opisywany w tym blogu powstał dzięki odwróceniu kolejności w geometrycznym mnożeniu w systemie binarnym.
Mnożenie geometryczne polega na zapisaniu cyfr dzielników przy brzegach prostokąta, wewnątrz zapisujemy iloczyny tych cyfr, przy czym cyfra dziesiątek jest 'na innej przekątnej' niż cyfra jedności. Następnie sumujemy po przekątnych, np. wartość na cyfrze dziesziątek powstaje z sumy:
a_1*b_0 + a_0*b_1 + (a_0*b_0)/10.
Po uwzględnieniu przeniesień mamy wynik.
Sposób ten zastosowany w systemie binarnym wskazuje prostą zależność między bitami dzielników, co pozwala wyznaczyć te dzielniki, niestety, tylko na 50%. Ale wystarczy.
Połączyłem te informacje z moim pierwszym algorytmem, w którym zakładałem, że dzielniki sa odpowiedniej postaci (2^i*c+a) i sprawdzałem, czy jest tak rzeczywiście.

Niektóre informacje okazały sie nadmiarowe, i tak oto powstał wzór na funkcję dzielników k(x) liczby n, przy potędze dwójki i:
(1)    k = -(i+b)/i + n/(i (ix+i+a) )
W tym wzorze n jest rozkładaną liczbą, i jest potęgą 2, szukamy dzielników większych niż i, wartości a oraz b są resztami z dzielenia n przez i, spełniającymi zależność bitową:
(2)   (n - a*b) AND (i-1) = 0
Oznacza to, że a*b oraz n mają dokładnie takie same bity najmniej znaczące, czyli stanowią swoiste 'bitowe przybliżenie' dzielników.

Po przekształceniu wzoru (1) do wspólnego mianownika uzyskujemy funkcję holomorficzną postaci 
(3)   k = (-bx+q)/(ix+a),
w której i jest potęgą 2, q powstaje z ilorazu różnicy n oraz a*b, co jest liczbą naturalną bliską n*i^(-2). Dzielniki znajdujemy, gdy funkcja ta ma punkt kratowy (x,k), tzn. x, k są całkowite (interesują nas tylko nieujemne).

Wspomniane wzory na dzielniki:
    i*(k+1)+b
oraz
    i+x*i+a

Przykład: n=8934053, i=1024, znaleziona para (a,b) = (27,63) spełnia zależność (2), ich iloczyn w szesnastkowym to 0x2A5, oraz n jest postaci n = 0x400*d + 0x2A5.
funkcja (1) dla tego przypadku:
k = -(1024+63)/1024 + 8934053/(1024(1024x+1024+27))
przekształca się do
k = -1087(x-7)/(1024x+1061)
Punkt kratowy (x,k) = (7,0) wstawiamy do wzorów na dzielniki:
1024*(0+1)+63 = 1087
1024+7*1024+27 = 8219
Sprawdzamy, że rzeczywiście 8934053 = 1087*8219.

Mając postać (3), wystarczy przeglądać x naturalne w poszukiwaniu punktów kratowych, licznik maleje, mianownik rośnie, wartości są nie większe niż n*i^(-2). Im większe i, tym mniej wartości mamy do sprawdzenia, gdyż dla x rosnącego iloraz zmniejsza się wykładniczo. Kiedy zejdzie poniżej 0, nie znajdziemy dzielników. Ale trzeba spradzić parę początkowych wartości, żeby dzielnik nie umknął.

Największym kłopotem może być dopasowanie pary (a,b). Ale zaczynając od i=4, gdy bit na pozycji 'dziesiątek' liczby n jest ustawiony (n&2=1), a=1, b=3. Gdy bit ten jest zgaszony (n&2=0), mamy dwie możliwości a=b=1 albo a=b=3.
Teraz zwiększajac i = 2*i, sprawdzamy kombinacje par (a,b), (a+i,b), (a, b+i), (a+i,b+1). Dwie z nich mają takie same bity najmniej znaczace jak n - te zostawiamy, pozostałe dwie mają znak różny i je usuwamy. W ten sposób tworzy nam się drzewo binarne przypadków, w którym co najmniej jedna gałąź wskazuje rozkład. Dla liczb pierwszych jest to (a,b) = (1,n).

Brak komentarzy: